Autor pragnie przybliżyć rodakom przebieg powstania czeskiego, jego przyczyny, cele i organizację. Rysuje przy okazji barwny i wieloaspektowy kontekst czeskiej kultury i historii. Zbiór przemyśleń i spostrzeżeń poczynionych podczas długoletniego pobytu Bandrowskiego w Czechach.

Wiosna 1917 roku. Młode małżeństwo rozmawia przy stole o trwającej rewolucji. Hela jest przestraszona gwałtownością zmian, podczas gdy Wojciech popiera taką formę przewrotu. Woli jednak oglądać rozwój sytuacji z bezpiecznej odległości - przebywając w Kijowie z młodą żoną, cieszy się urokami małżeństwa, delektuje wizją wspólnej przyszłości, rodzicielstwa... Żona ma jednak poczucie, że to chwilowa ucieczka. Zna swojego męża i wie, że to mężczyzna sprawczy i zaangażowany w politykę. Jak długo potrwa sielanka tych dwojga?

Niewielka miejscowość na Dalekim Wschodzie o egzotycznej nazwie "Wieś Dobrotliwego i Kochającego Urzędnika". Poznajemy mroczną codzienność rodziny Wei-hsin Yanga: brutalne, zabobonne zabiegi na małych dzieciach, samobójstwa młodych kobiet i krwawy odwet za ich cierpienie. To historie odległe Europejczykowi, a jednak zawierające pewną uniwersalną prawdę na temat natury ludzkiej.

Na statku pasażerskim sunącym spokojnie przez ocean wśród międzynarodowego towarzystwa pojawia się intrygujący Polak imieniem Ramian. Trzydziestosześciolatek stroni od zabaw ze współtowarzyszami, całymi dniami oddaje się samotniczej lekturze. Zwierza się młodej Angielce, że ma rozstrojone nerwy - w ojczyźnie stracił coś, co kochał, i jest podekscytowany, że na nowym lądzie rozpocznie wszystko od początku. Jednak nawet daleka Indonezja nie pozwala mężczyźnie uciec od samego siebie.

Osierocony chłopiec trafił pod opiekę stryja - inwalidy wojennego. Schorowany mężczyzna również umiera, na szczęście sąsiedzi nie zostawiają Jasia bez pomocy - zostaje on wysłany w podróż na Hel, a następnie ma trafić do szkoły kadeckiej. Dziś Jan Morski jest marynarzem, pływa po morzach całego świata pod polską banderą. W książce opowiada o swoim niełatwym dzieciństwie, początkach w służbie oraz przygodach na morzu. Opowieści marynarza ilustrowane są rycinami, zdjęciami i mapami.

Niwiński jest typem artystycznego lekkoducha, który spędza życie na grze na pianinie i pisaniu poematów. Niestety kończy się jego dobra passa i na skutek coraz bardziej odczuwalnej biedy postanawia znaleźć dla siebie jakieś zajęcie. A czasy są dość niespokojne... Nieco z przypadku Niwiński dołącza do zorganizowanej wyprawy słowackich konspiratorów do Penzy.

Schorowana, dojrzała kobieta, Walerya Gojewska, nie potrafi już cieszyć się życiem. Za dużo doświadczyła, za dużo widziała. Stała się zgorzkniała i przesądna. Po śmierci swojej matki mieszka z nią młody Wicio Żelawski wraz ze swoją kuzynką Helenką. Kobieta proponuje młodzieży wspólną wyprawę na cmentarz.

Kompilacja nowel publikowanych także osobno. Wśród opowiadań znajdują się historie współczesne (np. "Jesienią", "O purpurowych różach i oczach szafirowych"), jak i reinterpretacje znanych mitów i legend (np. "Dedal i Ikar", "Wdzięczność bogów" itd.). Autor uderza zazwyczaj w tony poważne, problematyzuje kwestię ludzkiej natury i relacji. Wspólnym mianownikiem jest wyrafinowany, rozpoetyzowany styl Bandrowskiego.

Dwóch przyjaciół wchodzi na zamknięty teren pełen rozległych budynków i zadbanych ogrodów. Główny bohater emocjonuje się wyprawą, porównuje zabudowania do Hollywood, raz po raz wyrzuca z siebie krótkie rymowanki, jest niejako "pod władaniem poezji". Jego towarzysz, Właduchna, opanowany i obojętny, tłumaczy mu, że to teren szpitalny i odprowadza go do gabinetu lekarskiego. To klinika dla psychicznie chorych, a czytelnik wraz z głównym bohaterem poznaje coraz lepiej rzeczywistość szpitala oraz relacje między kuracjuszami i personelem.

Jesień 1916 r. W rosyjskiej miejscowości Biełow, w zaniedbanych daczach osiedlili się uchodźcy z Galicji - jest . doktor z kuzynką Helenką oraz podkochujący się w niej jeszcze w czasach pokoju poeta Niwiński. Polacy uciekli tu z przyczyn politycznych i znaleźli schronienie, ale pogrążają się w coraz większym marazmie. Wyobcowani, mieszkający w fatalnych warunkach, wciąż myślą, jak przyłączyć się do walk o wolność.